بخش اول: مقدمه و مبانی بنیادی سئو تکنیکال برای برنامهنویسان
مقدمه
سئو تکنیکال بخشی از سئو است که بهطور مستقیم با لایههای مهندسی و فنی وبسایت سروکار دارد. برخلاف دو شاخه دیگر سئو یعنی سئوی محتوایی و سئوی خارجی، در سئو تکنیکال شما با ساختار، سرعت، معماری، کدنویسی، رندر، امنیت، کراولپذیری و ایندکسپذیری سروکار دارید. این حوزه دقیقاً جایی است که نقش توسعهدهنده وب از هر نقش دیگری در فرآیند سئو مهمتر میشود. هر تغییری در ساختار کد، DOM، فایلهای استاتیک، معماری پروژه و شیوه ارائه محتوا میتواند تأثیر مستقیمی بر رفتار موتورهای جستجو داشته باشد.
سئو تکنیکال قلمرو برنامهنویسان است. در واقع اگر محتوا را نویسندگان تولید کنند و لینکسازی توسط تیم مارکتینگ انجام شود، عملکرد تمام این فعالیتها به تصمیمات فنی شما وابسته است. اگر سایت با سرعت مناسب بارگذاری نشود، ساختار HTML شکسته باشد، جاوااسکریپت درست رندر نشود یا robots.txt و sitemap اشتباه تنظیم شده باشد، محتوا هر چقدر هم عالی باشد دیده نخواهد شد. اینجاست که نقش برنامهنویس نه فقط حیاتی، بلکه تعیینکننده میشود.
در دنیای توسعه وب، بسیاری از برنامهنویسان فقط روی عملکرد و ظاهر سایت تمرکز میکنند و تصور میکنند سئو مسئولیت تیم محتوای سایت است. اما حقیقت این است که بیش از ۶۰ درصد مشکلات سئو، در لایه فنی اتفاق میافتند. از سرعت بارگذاری گرفته تا ساختار URL و از معماری اطلاعات تا روشهای رندرینگ جاوااسکریپت، همه اینها مستقیماً به تصمیمات توسعهدهندگی بستگی دارند. یک تصمیم کوچک مثل نحوه بارگذاری یک فایل جاوااسکریپت میتواند دهها امتیاز Core Web Vitals را کاهش یا افزایش دهد. یک انتخاب ساده مثل اشتباه در canonical میتواند صدها صفحه را از نتایج جستجو حذف کند.
بنابراین یادگیری سئو تکنیکال نه یک مهارت اختیاری بلکه یک نیاز قطعی برای برنامهنویسان امروز است. هر توسعهدهندهای که اصول سئو تکنیکال را بداند، نسبت به توسعهدهندهای که این دانش را نداشته باشد دستکم چند برابر ارزشمندتر خواهد بود، زیرا میتواند پروژههایی تولید کند که نهتنها زیبا و سریع هستند، بلکه در موتورهای جستجو نیز جایگاه بالا کسب میکنند.
چرا سئو تکنیکال زیربنای اصلی سئو است؟
سئو را میتوان یک ساختمان چندطبقه فرض کرد. طبقه اول، زیرساخت فنی است؛ طبقات بعد محتوا، برندینگ و لینکسازی. اگر طبقه اول ضعیف باشد، هیچ طبقه دیگری روی آن محکم نمیماند. بسیاری از وبسایتها با وجود داشتن محتوای خوب و تیم مارکتینگ قدرتمند، در نتایج جستجو ضعیف عمل میکنند، زیرا مشکلات فنی اجازه نمیدهد گوگل سایت را بهدرستی کراول و ایندکس کند.
وقتی گوگل یک سایت را بررسی میکند، اولین چیزی که مشاهده میکند:
-
سرعت رندر
-
ساختار DOM
-
عملکرد جاوااسکریپت
-
CSS رندر بلاکر
-
ساختار URL
-
وضعیت نقشه سایت
-
وضعیت robots.txt
-
وجود خطاهای ۴۰۴ و ۵۰۰
-
ساختار امنیتی مثل HTTPS
-
نسخه موبایل
اگر هر یک از این عناصر مشکل داشته باشد، گوگل به سایت نمره پایینی خواهد داد و محتوای سایت هرگز دیده نمیشود.
رفتار رباتهای گوگل و اهمیت درک نحوه کراول و رندر
برای اینکه برنامهنویس بتواند پروژهای سازگار با سئو ایجاد کند، ابتدا باید رفتار رباتهای گوگل را بفهمد. گوگل رباتهایی دارد که به سایت مراجعه کرده و صفحات جدید و موجود را بررسی میکنند. این رباتها به سه مرحله اصلی کار میکنند:
۱. کراول (Crawl)
ربات گوگل وارد سایت میشود و صفحات مختلف را شناسایی میکند. اگر سایت سرعت پایین داشته باشد یا منابع مهم مثل فایلهای JS مسدود شده باشند، ربات ممکن است بخشهای مهم سایت را کراول نکند. کراولنشدن یعنی سایت عملاً وجود ندارد.
۲. رندر (Render)
در این مرحله، گوگل صفحات را مانند مرورگر واقعی رندر میکند. اگر سایت وابستگی شدیدی به جاوااسکریپت داشته باشد، گوگل مجبور است زمان زیادی صرف کند. رندر سنگین یعنی:
-
تأخیر در ایندکس
-
ایندکس ناقص
-
افت رتبه
گوگل توان نامحدود ندارد. اگر سایت شما سنگین باشد، گوگل بخش زیادی از صفحات را اصلاً رندر نمیکند یا بسیار دیر رندر میکند.
۳. ایندکس (Index)
در این مرحله گوگل تصمیم میگیرد چه محتوایی را وارد پایگاه داده کند. اگر صفحه خطا داشته باشد، ساختار HTML آن ناقص باشد یا مشکل canonical داشته باشد، ممکن است ایندکس نشود.
مهمترین اشتباهاتی که برنامهنویسان در سئو تکنیکال مرتکب میشوند
قبل از ورود به ۱۰ تنظیم ضروری، لازم است رایجترین اشتباهات را بشناسیم. این اشتباهات در ۹۰ درصد سایتها دیده میشود و بیشتر آنها ناشی از عدم آگاهی برنامهنویسان از اصول سئو است.
۱. بارگذاری سنگین جاوااسکریپت
سایتهایی که با React، Vue یا Angular ساخته شدهاند اگر SSR یا prerender نداشته باشند، معمولا محتوای کامل خود را دیر به گوگل نشان میدهند.
۲. نداشتن ساختار HTML معنایی
استفاده اشتباه یا نکردن از تگهای معنایی مثل article، header، main، nav باعث سردرگمی موتورهای جستجو میشود.
۳. ساختار URL خودکار و بیمعنی
مثلاً:
site.com/page?id=5454&ref=sidebar
که اصلاً برای گوگل خوانا نیست.
۴. استفاده اشتباه از robots.txt
مسدود کردن فولدرهای مهم مثل js یا css باعث میشود گوگل ظاهر واقعی صفحه را نبیند.
۵. عدم استفاده از canonical
مخصوصاً در سایتهای فروشگاهی یا داینامیک.
۶. تصاویر سنگین و بدون بهینهسازی
این مورد یکی از شایعترین مشکلات سرعت سایت است.
۷. نسخه موبایل بسیار ضعیف
با توجه به Mobile First Indexing، نسخه موبایل مهمترین نسخه است.
چرا برنامهنویسان باید سئو تکنیکال را جدی بگیرند؟
زیرا بیش از ۷۰ درصد مشکلات سئو توسط تیم محتوا قابل حل نیست و تنها برنامهنویس میتواند آن را برطرف کند.
این شامل موارد زیر است:
-
سرعت لود
-
ساختار سایت
-
بهینه نبودن پایگاه داده
-
کدنویسی ناکارآمد
-
وجود اسکریپتهای سنگین
-
مشکلات رندر
-
مشکلات امنیت
-
ریدایرکتهای اشتباه
-
ساختار فایلهای استاتیک
-
پیادهسازی غلط lazy loading
-
مشکلات کَشینگ
-
و دهها عامل دیگر
بنابراین هر توسعهدهندهای که به سئو تکنیکال تسلط داشته باشد، در بازار کار از هر برنامهنویس دیگری پیشتاز خواهد بود.
مرور کلی ده تنظیم ضروری سئو تکنیکال
در بخشهای بعدی مقاله، این ۱۰ عنصر حیاتی را با عمق بسیار زیاد بررسی خواهم کرد. این موارد شامل:
۱. سرعت سایت و Core Web Vitals
۲. ساختار URL
۳. HTML معنایی
۴. نقشه سایت
۵. robots.txt
۶. Canonical
۷. موبایل فرست
۸. رندرینگ جاوااسکریپت
۹. امنیت و HTTPS
۱۰. دادههای ساختاریافته
هر کدام از این بخشها بهطور کامل در سه بخش بعدی توضیح داده میشوند.
بخش دوم: سرعت، ساختار URL، HTML معنایی و نقش آنها در سئو تکنیکال
۱. سرعت سایت و Core Web Vitals – ستون اول سئو تکنیکال
سرعت سایت اولین و مهمترین فاکتور تجربه کاربری است. گوگل بارها تأکید کرده که اگر صفحهای در سه ثانیه اول لود نشود، بیش از نیمی از کاربران آن را ترک میکنند. این آمار تنها درباره کاربران نیست، بلکه برای رفتار رباتهای گوگل نیز کاربرد دارد. رباتهای گوگل زمان محدودی دارند. اگر سایت کند باشد یا زمان زیادی صرف پردازش جاوااسکریپت شود، گوگل ترجیح میدهد آن صفحه را نیمهکاره رها کند. در چنین حالتی صفحه یا دیر ایندکس میشود یا اصلاً ایندکس نمیشود.
چرا سرعت مهم است؟
سرعت پایین باعث:
-
افزایش نرخ پرش
-
کاهش زمان ماندگاری کاربر
-
کاهش نرخ تبدیل
-
کاهش امتیاز تجربه کاربری
-
افت رتبه در نتایج جستجو
میشود. حتی یک ثانیه تأخیر میتواند تا ۲۰ درصد نرخ تبدیل را کاهش دهد.
Core Web Vitals چیست و چرا برای توسعهدهندگان اهمیت دارد؟
این سه شاخص جدیدترین معیارهای گوگل هستند:
۱. LCP: بزرگترین عنصر قابل مشاهده صفحه
مدتزمانی که طول میکشد بزرگترین عنصر صفحه بارگذاری شود. معمولاً یک تصویر بزرگ، ویدیو یا بلوک متنی است. برای بهینهسازی LCP:
-
فایل تصاویر را فشرده کنید.
-
از lazy loading استفاده کنید.
-
منابع بلاکینگ مثل CSS بزرگ را کاهش دهید.
-
از فرمتهای نوین تصویر مثل WebP استفاده کنید.
۲. INP: پاسخدهی به تعامل
اندازهگیری سرعت واکنش سایت در اولین تعامل کاربر. این شامل کلیک، لمس یا اسکرول است. برای کاهش INP:
-
حجم باندل های جاوااسکریپت را کم کنید.
-
رویدادهای اضافه را حذف کنید.
-
از debounce و throttle استفاده کنید.
۳. CLS: پایداری چیدمان صفحه
میزان جابهجایی عناصر صفحه. دلایل رایج CLS بالا:
-
تصاویر بدون height و width
-
تبلیغات با ابعاد نامشخص
-
لود ناگهانی فونت
راهکارهای فنی افزایش سرعت
۱. فشردهسازی فایلها
Minify کردن CSS، JS و HTML حجم لود سایت را کاهش میدهد.
۲. کشینگ سمت سرور و مرورگر
Cache باعث میشود کاربر هر بار همه فایلها را دوباره دانلود نکند.
۳. استفاده از CDN
CDN کمک میکند سایت از نزدیکترین سرور به کاربر سرویسدهی کند.
۴. lazy loading تصاویر
فقط زمانی تصاویر لود میشوند که وارد viewport کاربر شوند.
۵. استفاده از HTTP/2
این نسخه سرعت پردازش درخواستهای متعدد را افزایش میدهد.
۶. کاهش تعداد درخواستها
برای مثال تجمیع چند فایل CSS در یک فایل.
۷. استفاده از بهینهسازی پایگاه داده
در سایتهای داینامیک کوئریهای سنگین باعث کندی سرور و افت سرعت میشوند.
توسعهدهندهای که سرعت را نادیده بگیرد، اساساً SEO را نادیده گرفته است.
۲. ساختار URL استاندارد – زبان قابل فهم برای گوگل و کاربران
ساختار URL یکی از پایههای سئو تکنیکال است و برخلاف ظاهر ساده آن، تأثیر بسیار زیادی بر استراتژی سایت دارد. URLهای پیچیده یا نامناسب باعث سردرگمی کاربران و کاهش فهم موضوع صفحه توسط گوگل میشوند.
ویژگیهای یک URL استاندارد
۱. کوتاه و قابل فهم باشد
URLهای طولانی عملکرد خوبی ندارند. مثال مناسب:
site.com/technical-seo-guide
مثال نامناسب:
site.com/index.php?id=93738&user=23889
۲. استفاده از خط تیره
خط تیره کلمات را از هم جدا میکند و گوگل آن را بهتر میخواند.
۳. عدم استفاده از آندرلاین
گوگل آندرلاین را بهعنوان جداکننده کلمه نمیشناسد:
site.com/technical_seo غلط است
۴. عدم استفاده از پارامترهای غیرضروری
پارامترهای پویا معمولاً دلیل ایجاد صفحات تکراری هستند.
۵. ترجیح استفاده از URL توصیفی
URL باید بیانگر موضوع صفحه باشد.
۶. استفاده از lowercase
وجود حروف بزرگ باعث ایجاد نسخههای مختلف یک URL میشود.
چرا ساختار URL در رنکینگ مهم است؟
زیرا گوگل اولین چیزی که از یک صفحه میبیند URL آن است. اگر URL واضح باشد، گوگل سریعتر موضوع صفحه را تشخیص میدهد. همچنین URL خوب باعث افزایش CTR میشود.
اشتباهات رایج برنامهنویسان در URL
-
تولید URLهای خودکار و بیمعنا.
-
تغییر مداوم ساختار URL و ایجاد ریدایرکتهای متعدد.
-
اضافهکردن تاریخ یا پارامترهای طولانی.
-
استفاده از کاراکترهای ناخواسته.
URL باید از ابتدا درست طراحی شود. مشکلات بعدی را بسیار سخت میتوان حل کرد.
۳. HTML معنایی – کمک به گوگل برای فهم محتوا
HTML معنایی یعنی استفاده از تگهایی که مفهوم واقعی و دقیق محتوا را نشان میدهند. گوگل با تجزیه HTML صفحه را تحلیل میکند. اگر HTML شما آشفته یا غیرمعنایی باشد، گوگل مجبور است حدس بزند که چه چیزی مهمتر است. حدسزدن در سئو همیشه به ضرر سایت شماست.
مزیتهای HTML معنایی
-
کمک به گوگل برای درک ساختار محتوا
-
افزایش امتیاز دسترسپذیری
-
بهبود رندر و سرعت
-
افزایش دقت دادههای ساختاریافته
-
بهبود تجربه کاربر
تگهای مهم معنایی
-
header
-
nav
-
main
-
section
-
article
-
aside
-
footer
هر یک از اینها پیام واضحی به گوگل میدهند.
قانون مهم: فقط یک h1 در هر صفحه
اگر چند h1 داشته باشید، گوگل نمیفهمد کدام بخش عنوان اصلی صفحه است. عنوان اصلی باید فقط یک بار استفاده شود.
استفاده صحیح از h2 تا h6
این تگها باید سلسلهمراتبی باشند. مثلاً h3 عضو زیرمجموعه h2 است. بسیاری از صفحات به دلیل استفاده نادرست از این هدرها رتبه نمیگیرند.
استفاده از alt برای تصاویر
اگر alt نداشته باشید:
-
گوگل تصویر شما را نمیفهمد
-
سئو تصویر ضعیف میشود
-
تجربه کاربری ناقص میشود
alt باید توضیح واقعی تصویر باشد، نه فقط کلمه کلیدی.
۴. طراحی sitemap استاندارد – نقشه راه موتورهای جستجو
sitemap نقش مهمی در آگاهی گوگل از ساختار سایت دارد. گوگل بدون sitemap هم میتواند سایت را بررسی کند، اما با sitemap کار بسیار سادهتر میشود.
چرا sitemap مهم است؟
زیرا:
-
باعث کشف سریعتر صفحات جدید میشود.
-
صفحات تکراری را از ایندکس حذف میکند.
-
به گوگل اولویت صفحات را نشان میدهد.
-
برای سایتهای بزرگ ضروری است.
ویژگیهای یک sitemap صحیح
-
باید کمتر از ۵۰ مگابایت باشد.
-
باید حداکثر ۵۰ هزار URL داشته باشد.
-
باید صفحات noindex را شامل نشود.
-
باید ساختار داینامیک داشته باشد.
-
باید به گوگل معرفی شود.
اشتباهات رایج در sitemap
-
قرار دادن صفحات category تکراری
-
قرار دادن صفحات فیلتر
-
عدم بهروزرسانی sitemap
-
ایجاد چند نسخه از صفحات مشابه
انواع sitemap
-
sitemap صفحات
-
sitemap تصاویر
-
sitemap ویدیو
-
sitemap اخبار
تمام این انواع به موتور جستجو کمک میکنند.
بخش سوم: مدیریت robots.txt، جلوگیری از محتوای تکراری، موبایلفرست و رندرینگ جاوااسکریپت
۵. مدیریت صحیح robots.txt – فایلی کوچک با قدرتی بسیار بزرگ
robots.txt یکی از حیاتیترین فایلهای سئو تکنیکال است. فایل کوچکی در ریشه سایت که میتواند تعیین کند کدام قسمت از سایت در معرض دید موتورهای جستجو باشد و کدام قسمت باید مخفی بماند. اشتباهات ساده در این فایل میتواند کل سایت را از نتایج جستجو حذف کند.
نقش robots.txt چیست؟
رباتهای گوگل قبل از کراول هر سایت ابتدا این فایل را میخوانند. این فایل به آنها میگوید:
-
کدام مسیرها اجازه کراول دارند
-
کدام مسیرها نباید بررسی شوند
-
آدرس sitemap کجاست
-
چه بخشهایی لازم نیست برای گوگل قابل مشاهده باشد
ساختار پایه robots.txt
این یک ساختار استاندارد و ساده است.
اشتباهات رایج در robots.txt
۱. مسدود کردن فولدرهای CSS و JS
این اشتباه باعث میشود گوگل نتواند ظاهر واقعی صفحه را ببیند. اگر CSS بلوکه شود، گوگل فکر میکند صفحه بدون استایل است. اگر JS مسدود شود، گوگل فکر میکند صفحه فاقد عملکرد است. این اشتباه رتبه سایت را نابود میکند.
۲. مسدود کردن کل سایت
این اشتباه فاجعهبار معمولاً در سایتهایی اتفاق میافتد که در مرحله توسعه هستند. برخی توسعهدهندگان این خط را قرار میدهند:
و متأسفانه هنگام بالا آوردن سایت روی سرور اصلی آن را فراموش میکنند. نتیجه؟
کل سایت از نتایج گوگل حذف میشود.
۳. قرار دادن دستورهای تکراری یا اشتباه
گاهی چندین دستور Allow و Disallow متناقض وجود دارد و ربات دچار سردرگمی میشود.
۴. قرار ندادن لینک نقشه سایت
وقتی sitemap را معرفی نکنید، گوگل مجبور است خودش ساختار سایت را حدس بزند. این حدسزدن همیشه به نفع سایت نیست.
۶. جلوگیری از محتوای تکراری با استفاده صحیح از Canonical
محتوای تکراری یکی از بزرگترین مشکلات سایتهای داینامیک است. گوگل وقتی چند نسخه از یک محتوا را ببیند، نمیداند کدام یک اصلی است. در چنین شرایطی ممکن است صفحه اشتباه را ایندکس کند یا اصلاً هیچکدام را رتبه ندهد.
Canonical چیست و چرا ضروری است؟
تگ canonical به گوگل میگوید نسخه اصلی و ترجیحی یک صفحه کدام است. مثلاً:
اگر چند صفحه مرتبط با فیلترها وجود داشته باشد، همه باید canonical شوند به نسخه اصلی.
صفحههای مولد محتوای تکراری
۱. صفحات محصولات فروشگاهی
مثلاً:
site.com/product?id=384
site.com/product/384
site.com/product/iphone-15
site.com/product.php?view=full&id=384
همه اینها ممکن است به یک محصول اشاره کنند.
۲. صفحات دستهبندی با فیلتر
مثلاً:
site.com/shoes?color=red
site.com/shoes?color=red&size=44
site.com/shoes?price=100-200
اگر canonical نداشته باشند، سایت شما هزاران صفحه بیارزش ایجاد میکند.
۳. نسخه HTTP و HTTPS
اگر ریدایرکت اشتباه باشد، ممکن است نسخه HTTP همچنان در دسترس باشد.
۴. نسخه با www و نسخه بدون www
هر دو ممکن است فعال باشند و محتوای تکراری ایجاد کنند.
۷. موبایلفرست و ضرورت بهینهسازی نسخه موبایل
گوگل از زمانی که Mobile First Indexing را معرفی کرد، نسخه موبایل تبدیل به مهمترین نسخه سایت شد. بسیاری از توسعهدهندگان هنوز فکر میکنند نسخه دسکتاپ صفحه اصلی است، اما واقعیت این است که گوگل نسخه موبایل را میبیند و رتبه را براساس آن تعیین میکند.
چرا نسخه موبایل مهمتر است؟
چون بیش از ۷۰ درصد جستجوها از موبایل انجام میشود.
چون گوگل از نسخه موبایل به عنوان نسخه اصلی برای ایندکس استفاده میکند.
چون کاربران انتظار دارند سایت در موبایل سریع، سبک و قابل خواندن باشد.
عناصر مهم در طراحی نسخه موبایل
۱. ساختار واکنشگرا
سایت باید بدون اسکرول افقی در تمام دستگاهها دیده شود.
۲. سرعت بالا در موبایل
نسخه موبایل باید حتی سریعتر از دسکتاپ باشد.
۳. تصاویر سبک
تصاویر بزرگ باعث مصرف اینترنت کاربر و کندی سایت میشوند.
۴. اندازه مناسب فونت
فونتهای کوچک به شدت تجربه کاربری را خراب میکنند.
۵. فاصله استاندارد بین دکمهها
اگر دکمهها به هم نزدیک باشند، CTR موبایل کاهش مییابد.
۶. حذف پاپآپهای مزاحم
گوگل پاپآپهای صفحهاول را جریمه میکند.
اشتباهات رایج توسعهدهندگان در نسخه موبایل
-
استفاده از نسخه m.example.com
-
لود کردن منابع سنگین در موبایل
-
عدم تست سایت در موبایل واقعی
-
عدم توجه به سرعت
-
عدم بهینهسازی touch target
۸. بهینهسازی رندرینگ جاوااسکریپت – مهمترین چالش امروزی سئو تکنیکال
امروزه بسیاری از سایتها با فریمورکهایی مثل React، Vue و Angular ساخته میشوند. این فریمورکها قدرتمند هستند اما یک مشکل بزرگ دارند:
وابستگی کامل به جاوااسکریپت.
گوگل میتواند جاوااسکریپت را اجرا کند اما این کار بسیار پرهزینه است. گوگل ابتدا HTML را کراول میکند، سپس در یک مرحله جداگانه جاوااسکریپت را پردازش میکند. این مرحله ممکن است چند روز طول بکشد.
اگر سایت شما اطلاعات مهم را فقط از طریق جاوااسکریپت نمایش دهد، ممکن است گوگل:
-
محتوای صفحه را نبیند
-
رندر را ناقص انجام دهد
-
صفحه را دیر ایندکس کند
-
اصلاً صفحه را نایندکسد
روشهای بهینهسازی JS برای سئو
۱. Server Side Rendering (SSR)
در SSR صفحه در سمت سرور رندر میشود و سپس HTML کامل به مرورگر ارسال میشود.
نتیجه: گوگل همان لحظه محتوا را میبیند.
۲. Pre-rendering
برای سایتهای SPA میتوان نسخه HTML ایستا تولید کرد.
۳. کاهش حجم اسکریپتها
bundleهای ۱ مگابایتی عامل اصلی کندی سایت هستند.
۴. Tree shaking
حذف بخشهای اضافه JS که استفاده نمیشوند.
۵. Code splitting
تقسیم باندلها به بستههای کوچکتر.
۶. بارگذاری defer
تا زمانی که HTML کامل لود نشده باشد، JS اجرا نمیشود.
چگونه بفهمیم سایت مشکل رندر دارد؟
-
در Google Search Console صفحه “Rendered HTML” را بررسی کنید.
-
اگر محتوای صفحه نمایش داده نشده باشد یعنی سایت وابسته به JS است.
-
تست از طریق “View Source” در مرورگر: اگر HTML خالی باشد، مشکل از JS است.
بخش چهارم: امنیت، دادههای ساختاریافته، معماری سایت، بهینهسازی عمق صفحات و جمعبندی نهایی
۹. امنیت سایت و اهمیت HTTPS در سئو تکنیکال
امنیت سایت نهتنها از نظر فنی مهم است، بلکه تاثیر مستقیمی بر تجربه کاربری و رتبهبندی گوگل دارد. گوگل رسماً اعلام کرده که وجود HTTPS یک سیگنال رتبهدهی است. سایتی که از HTTPS استفاده نکند، در مرورگر یک پیام هشدار دریافت میکند. این هشدار باعث ترس کاربر و کاهش اعتماد میشود. در کنار این مسئله، گوگل نیز به سایتهای ناامن کمتر اعتماد میکند.
چرا HTTPS مهم است؟
HTTPS یک نسخه امن از پروتکل HTTP است که به کمک SSL/TLS اطلاعات بین مرورگر و سرور را رمزگذاری میکند. اگر سایتی از نسخه امن استفاده نکند، دادههای کاربر در خطر است. به همین دلیل گوگل سایتهایی که از HTTP استفاده میکنند را ناامن تشخیص میدهد و آنها را در نتایج پایینتر قرار میدهد.
مزایای استفاده از HTTPS
۱. افزایش اعتماد کاربران
وقتی کاربر عبارت Secure یا Lock icon را ببیند، احتمال بیشتری دارد که ادامه مسیر را دنبال کند و از سایت خرید کند.
۲. محافظت از دادههای کاربران
در سایتهایی که اطلاعات حساس دارند، مثل فروشگاهها یا سایتهای خدمات مالی، HTTPS ضروری است.
۳. جلوگیری از هشدارهای مرورگر
مرورگرهایی مثل کروم سایتهای ناامن را با پیام Not Secure علامتگذاری میکنند.
۴. تاثیر مستقیم بر رتبه
HTTPS یک فاکتور رتبهدهی رسمی است و گوگل بارها بر آن تأکید کرده است.
پیادهسازی صحیح HTTPS
۱. خرید SSL معتبر
از گواهینامههای معتبر مانند Let’s Encrypt یا Comodo استفاده کنید.
۲. تنظیم ریدایرکتها
همه درخواستهای HTTP باید با ۳۰۱ به HTTPS هدایت شوند.
۳. رفع Mixed Content
اگر برخی فایلهای سایت با HTTP لود شوند، مرورگر هشدار Mixed Content نمایش میدهد.
مثلاً:
۴. فعالسازی HSTS
HTTP Strict Transport Security باعث میشود مرورگر همیشه از نسخه HTTPS استفاده کند.
۵. بررسی زنجیره گواهی
اگر chain certificate اشتباه باشد، مرورگر هشدار امنیتی میدهد.
اشتباهات رایج در HTTPS
-
استفاده از ریدایرکت ۳۰۲ به جای ۳۰۱
-
لود تصاویر با HTTP
-
تنظیم نکردن canonical برای نسخه HTTPS
-
فعال نبودن HSTS
-
وجود دو نسخه ایندکس شده: http و https
۱۰. دادههای ساختاریافته – زبان گوگل برای فهم بهتر محتوا
Structured Data یا دادههای ساختاریافته یک نوع نشانهگذاری است که به موتورهای جستجو کمک میکند محتوای صفحه را بهتر درک کنند. این دادهها با فرمت JSON-LD در HTML قرار میگیرند و به گوگل امکان میدهند نوع محتوا را تشخیص دهد.
چرا دادههای ساختاریافته مهم هستند؟
زیرا باعث:
-
نمایش Rich Snippets
-
افزایش CTR
-
تشخیص دقیقتر محتوای صفحه
-
افزایش شانس حضور در Top Stories
-
افزایش شانس نمایش در Featured Snippet
میشود.
انواع دادههای ساختاریافته مناسب برای اکثر سایتها
Article Schema
برای مقالات وبلاگ ضروری است و مواردی مثل:
-
تاریخ انتشار
-
نویسنده
-
تصویر
-
عنوان
را مشخص میکند.
Organization Schema
برای معرفی برند بسیار مهم است.
FAQ Schema
برای صفحات سوالات متداول استفاده میشود.
Breadcrumb Schema
برای نمایش مسیر صفحات در نتایج جستجو.
Product Schema
برای فروشگاههای اینترنتی مورد نیاز است.
HowTo Schema
برای محتوای آموزش قدمبهقدم.
مزایای استفاده از Schema برای توسعهدهندگان
-
کاهش ابهام در تحلیل محتوا
-
افزایش تعامل کاربر
-
بهتر دیده شدن در رتبههای بالا
-
نمایش ستارهها و قیمت برای محصولات
چگونه Schema اشتباه میتواند مشکلساز شود؟
-
استفاده بیش از حد
-
استفاده غلط از دادهها
-
شبیهسازی اطلاعات دروغین
-
تکراری بودن اطلاعات Schema
گوگل در صورت تشخیص غلط بودن دادهها سایت را جریمه میکند.
بهینهسازی معماری سایت – ساختاردهی هوشمندانه صفحات
معماری سایت تعیین میکند صفحات چگونه به هم مرتبط شوند و کاربران چطور در سایت حرکت کنند. یک معماری خوب باعث میشود گوگل بهسادگی صفحات را کشف کند و کاربران بدون سردرگمی در سایت حرکت کنند.
ویژگیهای یک معماری استاندارد
۱. سلسلهمراتب منطقی
سایت باید ساختار درختی داشته باشد:
Home → Category → Subcategory → Page
۲. دسترسی آسان به صفحات مهم
صفحات مهم سایت باید از صفحه اصلی در دو یا سه کلیک قابل دسترسی باشند.
۳. استفاده از BreadCrumbs
BreadCrumb باعث افزایش فهم گوگل از ساختار سایت میشود.
۴. جلوگیری از ایجاد صفحات یتیم
صفحهای که هیچ لینکی به آن وجود ندارد، هرگز رتبه نمیگیرد.
۵. ایجاد ساختار flat تا جای ممکن
عمق زیاد سایت باعث کاهش Crawl Budget میشود.
Crawl Budget چیست و چرا برای سایتهای بزرگ مهم است؟
Crawl Budget همان میزان زمانی است که گوگل برای کراول کردن سایت شما اختصاص میدهد. اگر سایت بزرگ باشد (فروشگاهی، خبری، یا محتوایی)، بهینهسازی Crawl Budget اهمیت زیادی دارد.
چگونه Crawl Budget افزایش پیدا میکند؟
-
سرعت سایت بالا باشد
-
صفحات یتیم وجود نداشته باشند
-
خطاهای ۵۰۰ کم باشند
-
ریدایرکتهای زیاد وجود نداشته باشند
-
فایلهای سنگین CSS و JS حذف شوند
-
معماری سایت منطقی باشد
عواملی که Crawl Budget را نابود میکنند
-
صفحات تکراری
-
مجموعههای endless scroll
-
فیلترهای متعدد محصول
-
ریدایرکتهای زنجیرهای
بهینهسازی تجربه کاربری (UX) برای سئو تکنیکال
سئو تکنیکال و UX به هم وابستهاند. گوگل بارها اعلام کرده اگر کاربر تجربه بدی در سایت داشته باشد، سایت رتبه نمیگیرد.
عوامل مهم در UX
-
سرعت
-
وضوح محتوا
-
استفاده از فونت مناسب
-
عدم وجود تبلیغات مزاحم
-
ناوبری ساده
-
طراحی واکنشگرا
-
ساختار عنوانهای منظم
اگر کاربر دچار سردرگمی شود، سایت افت رتبه خواهد داشت.
بهینهسازی عمق صفحات – یکی از مهمترین عوامل در سایتهای بزرگ
هرچه تعداد کلیک لازم برای رسیدن به یک صفحه بیشتر باشد، قدرت آن صفحه کمتر است. گوگل ترجیح میدهد سایتهایی را رتبه دهد که صفحات مهم آنها در عمق کم هستند.
عمق توصیهشده صفحات
-
صفحه اصلی → دستهبندی → محصول
-
نه:
صفحه اصلی → دسته → زیر دسته → زیر زير دسته → محصول
چرا عمق صفحات مهم است؟
-
کاهش Crawl Budget
-
کاهش نرخ کلیک
-
کاهش ارزش لینک داخلی
-
دیر ایندکس شدن صفحات
-
کاهش قدرت رتبهگیری
به همین دلیل باید ساختار سایت را تا حد ممکن فلت نگه داشت.
ریدایرکتهای صحیح – عامل مهم در سلامت سئو تکنیکال
ریدایرکتها مهم هستند اما اگر اشتباه انجام شوند، سئو را نابود میکنند.
بهترین نوع ریدایرکت برای سئو
۳۰۱: انتقال دائمی
۳۰۸: نسخه مدرن ۳۰۱
۳۰۲: انتقال موقت (برای سئو بد نیست ولی همیشه استفاده نشود)
اشتباهات رایج
-
ریدایرکتهای زنجیرهای
-
ریدایرکتهای حلقهای
-
ریدایرکت به صفحات نامربوط
ریدایرکت اشتباه میتواند باعث از دست رفتن ۹۰٪ قدرت صفحه شود.
تست و مانیتورینگ – حلقه پایانی سئو تکنیکال
برنامهنویسان باید همیشه پس از توسعه سایت، آن را تست کنند. ابزارهای مهم:
-
Google Search Console
-
Google PageSpeed Insights
-
Lighthouse
-
Screaming Frog
-
Ahrefs site audit
-
GTMetrix
بدون تست، هیچ سئو تکنیکالی کامل نیست.
جمعبندی نهایی – نقش غیرقابل جایگزین برنامهنویسان در سئو
سئو تکنیکال، همانطور که در این مقاله بسیار طولانی دیده شد، مجموعهای گسترده از دانش فنی، مهندسی و تحلیل رفتار موتورهای جستجوست. هر توسعهدهندهای که این اصول را بداند، عملاً میتواند سایتی بسازد که:
-
سریع
-
پایدار
-
امن
-
قابل فهم برای گوگل
-
قابل استفاده برای کاربر
-
دارای ساختار صحیح
-
قابل ایندکسپذیری بالا
باشد.
